Globalny przeprost a ból pleców: dlaczego stopa może być kluczowym elementem?

Wstęp

Problem globalnego przeprostu to częste wyzwanie w analizie ruchowej. Osoby z dominującym przeprostem często doświadczają przewlekłych dolegliwości bólowych, zwłaszcza w odcinku lędźwiowym kręgosłupa. Dzięki odpowiedniej diagnostyce możemy powiązać te objawy ze zmianami biomechanicznymi zachodzącymi w całym łańcuchu kinematycznym, poczynając od stopy.

Globalny przeprost – co to oznacza?

Globalny przeprost to stan, w którym ciało znajduje się w nadmiernym wyproście w wielu stawach jednocześnie. Może to dotyczyć odcinka lędźwiowego, bioder, kolan czy stawów skokowych.

W tym układzie obserwujemy:

• Nadmierne napięcie prostowników grzbietu

• Rozluźnienie więzadeł stabilizujących stawy

• Kompensacyjne napięcie mięśni, takich jak biodrowo-lędźwiowy czy mięśnie kulszowo-goleniowe

• Osłabioną funkcję core’a (głównie mięśnia poprzecznego brzucha i skośnych)

Wpływ przeprostu na biomechanikę dolnych kończyn

Przy globalnym przeproście obserwujemy zaburzenia w mechanice rotacji wewnętrznej kończyny dolnej. Kiedy rotacja wewnętrzna jest ograniczona:

• Biodro staje się bardziej sztywne w rotacji, co może powodować kompensacje w kolanie i dolnym odcinku pleców

• Stopa może tracić kontrolę nad pronacją, co wpływa na stabilność podczas chodu

• Może pojawić się asymetria długości nóg, często wynikająca z przodopochylenia miednicy po jednej stronie

  Nad czym pracujemy?
  
  1. Biodrowo-lędźwiowy – często skrócony i nadaktywny, szczególnie jeśli miednica jest w przodopochyleniu. Praca nad jego rozluźnieniem i ekscentryczną kontrolą będzie kluczowa.
  2. Mięśnie brzucha (głównie poprzeczny i skośne) – jeśli przeprost jest dominujący, core może być osłabiony i nie stabilizować odcinka lędźwiowego. Praca nad kontrolą wydechu i aktywacją dolnych skośnych może pomóc.
  3. Pośladkowy wielki – często nieefektywny w kontroli wyprostu biodra. Jeśli dominuje biodrowo-lędźwiowy, pośladek może być w zahamowaniu.
  4. Dwugłowe uda i kulszowo-goleniowe – jeśli są nadmiernie rozciągnięte, mogą nie stabilizować miednicy. Praca nad ich siłą w krótkiej długości może być pomocna.
  5. Przepona i żebra – jeśli przeprost jest dominujący, żebra mogą być wdechowe, co osłabia kontrolę core’a. Praca oddechowa z kontrolą retrakcji żeber może pomóc.

  Jeśli chcesz podejść do tego pod kątem ruchowym, to bardziej skupiasz się na ekscentrycznej kontroli wyprostu, co oznacza powolne opuszczanie w ćwiczeniach, świadome sterowanie napięciem i przeniesienie uwagi na oddech.

Dłuższa noga – biomechaniczne skutki asymetrii

Jednym z kluczowych problemów wynikających z ograniczonej rotacji wewnętrznej jest asymetria w długości kończyn. Często w takich przypadkach obserwujemy:

• Większą rotację zewnętrzną biodra po stronie dłuższej nogi

• Przeciążenia w odcinku lędźwiowym po tej samej stronie

• Kompensacje w ustawieniu stopy i kolana

• Osłabioną kontrolę nad pronacją i stabilnością boczną

Jak stopa wpływa na ból pleców?

Stopa jest pierwszym punktem kontaktu z podłożem, a jej ustawienie ma kluczowy wpływ na mechanikę całego ciała. W globalnym przeproście często występuje problem z jej kontrolą, co prowadzi do dalszych kompensacji.

Problemy wynikające ze zmian w stopie

1. Brak kontroli nad pronacją

   • Może prowadzić do nadmiernego napięcia w piszczelowym tylnym i powiązanego z nim bólu

   • Kompensacje mogą przenosić się wyżej, powodując przeprost w lędźwiowym

   • Piszczelowy tylny może być tu jednym z kluczowych elementów, ale niekoniecznie chodzi o jego „aktywację” w klasycznym tego słowa znaczeniu. Bardziej o to, czy dobrze stabilizujesz łuk przyśrodkowy i czy masz kontrolę nad ruchem w stawie skokowym i kolanie w całym łańcuchu. Należy popracować nad ekscentryczną kontrolą pronacji przez piszczelowy tylny, ale też nad wydłużeniem i kontrolą linii biodrowo-lędźwiowej. Wcześniejszy zakres pronacji był robiony przez kompensację w stopie (koślawienie). Struktury odpowiedzialne za IR (głównie pośladkowy mniejszy, półścięgnisty, półbłoniasty, przywodziciele) mogą być mniej aktywne lub napięte w inny sposób.

2. Zbyt duża supinacja

   • Może ograniczać zdolność do amortyzacji siły

   • Prowadzi do sztywności w biodrze i wymusza kompensacje w odcinku lędźwiowym

3. Zmiany w mechanice palucha i pierwszego promienia

   • Jeśli pierwszy promień jest niestabilny (np. po usunięciu klina pod pierwszym promieniem), stopa może stracić kontrolę nad obciążeniem

   • To prowadzi do zmian w biomechanice całej taśmy podporowej i może wpływać na przeprost w lędźwiowym

Protokół wstępu GSP do przerotowania

Aby skutecznie ocenić i korygować problem globalnego przeprostu, w GSP stosujemy ustrukturyzowany protokół diagnostyczny obejmujący:

1. Testy FTM – szczegółowa analiza funkcjonalna wzorców ruchowych i asymetrii

2. Analiza chodu – ocena mechaniki poruszania się, punktów kompensacyjnych i stabilności stopy

3. Analiza biegu – identyfikacja problemów w fazie lądowania i wybicia

4. Ocena wzorca końcowego – sprawdzenie biomechaniki specyficznej dla danej dyscypliny

Całość opisana na naszej subskrypcji i omówiona w mentoringach GSP.

Kluczowe interwencje

1. Praca nad ekscentryczną kontrolą wyprostu

   • Powolne opuszczanie w przysiadzie przy zmianie wzorca, opisywany na subskrypcji

   • Kontrola oddechu i retrakcja żeber

2. Stabilizacja stopy

   • Praca nad stabilnością łuku przyśrodkowego, opisana na subskrypcji

   • Kontrola ruchu w stawie skokowym

   • Aktywna praca nad świadomym obciążeniem pierwszego promienia

3. Aktywacja mięśni core

   • Skupienie na dolnych skośnych i poprzecznym brzucha, opisane w protokole wstępu oraz działach core na subskrypcji

   • Praca nad wydechem i aktywną stabilizacją

4. Poprawa rotacji wewnętrznej biodra

   • Ekscentryczna praca nad przywodzicielami i pośladkowym mniejszym, opisana na subskrypcji oraz rozszerzona na mentoringach GSP

   • Dynamiczne ruchy kontrolowane w IR

Podsumowanie

Jeśli masz globalny przeprost, warto spojrzeć na problem całościowo. Stopniowa praca nad kontrolą stopy, stabilizacją bioder i aktywną korekcją kompensacji może znacznąco zmniejszyć dolegliwości bólowe. Kluczem jest świadoma praca nad ruchem, a nie tylko doraźne rozluźnianie napiętych struktur.

Pracę na przypadkach, case study omawiamy co dwa tygodnie na mentoringu GSP >> TU MOŻESZ KUPIĆ <<